2010
6 edycji Międzynarodowego Biennale Artystycznej Tkaniny Lnianej "Z krosna do Krosna"
Wystawa czynna od 23 lutego do 4 kwietnia 2010 r. Wystawa towarzysząca 13 Międzynarodowemu Triennale Tkaniny, Łódź 2010
W tym roku – w sierpniu – już po raz szósty Muzeum Rzemiosła w Krośnie organizuje Międzynarodowe Biennale Artystycznej Tkaniny Lnianej Z krosna do Krosna. Pięć poprzednich edycji pozwala sądzić, iż impreza ta na trwałe już wpisała się w artystyczny krajobraz Krosna.
Pierwsza wystawa odbyła się w 2000 roku, w momencie kiedy jeszcze świeża była pamięć o likwidacji jednego z największych zakładów lniarskich w Polsce Krosnolnu, popularnej krośnieńskiej Lnianki. Organizacja biennale artystycznej tkaniny lnianej, wystawy połączonej z konkursem, była przedsięwzięciem, z punktu widzenia muzealnika, oczywistym. Koniecznością stało się nie tylko dokumentowanie przeszłości, ale także utrwalenie i kontynuowanie tkackich tradycji miasta.
Pomysł wystawy prezentującej w Krośnie współczesną, europejską tkaninę lnianą wyszedł od Anny i Jerzego Pisowackich, po dyskusjach, konsultacjach, a przede wszystkim dzięki wsparciu merytorycznemu prof. Ireny Huml i prof. Ewy Poradowskiej-Werszler postanowiono zorganizować imprezę cykliczną, odbywającą się w okresie dwuletnim. Założenia merytoryczne zostały oparte na doświadczeniach Biennale Małych Form Tkackich. Przyjęto, że prace zgłaszane na konkurs muszą zawierać minimum 75% włókna lnianego, a wymiary mają się zawrzeć w granicach od 25 do 60 cm.
Koncepcja tworzenia dzieła z wykorzystaniem przede wszystkim włókna lnianego jest niewątpliwe wyzwaniem dla artystów. Na I Międzynarodowe Biennale „Z krosna do Krosna” zgłosiło się 54 twórców z 8 krajów europejskich. Każda następna edycja wzbogacała się o prace kilkunastu nowych artystów. Wśród stu kilkudziesięciu uczestników aż 14 prezentowało swoje prace we wszystkich krośnieńskich spotkaniach.
Od samego początku zakładano, iż krośnieńskie biennale będzie jednocześnie „wędrującą” prezentacją tkaniny. Muzeum, przez rok od wystawy premierowej, eksponuje prace w galeriach polskich i zagranicznych. Tradycją już stało się, że biennale prezentowane jest w Muzeum Ukraińskiej Kultury w słowackim Švidniku, w Šarišskiej Galérii w Prešowie, a uroczysty finisaż całego ciągu wystaw i ekspozycji ma miejsce w Göcsej Muzeum w Zalaegerszeg na Węgrzech.
Podejmując się organizacji tkackiej imprezy artystycznej brano pod uwagę zarówno konieczność wzbogacenia form pracy muzeum, jak i możliwość zapoczątkowania nowej kolekcji. Muzeum Rzemiosła jest właścicielem ponad stu kilkudziesięciu tkanin zakupionych i przekazanych w darze przez artystów biorących udział w biennale, a także kilkunastu prac niezgłaszanych do konkursu. Wystawa ta jest prezentacją części kolekcji, opiera się tylko na pracach zgłaszanych do konkursu biennale.
Siłą przekazu artystycznego krośnieńskiego biennale są dzieła, które dotykają zagadnienia, opartego na związku istniejącym między rzemiosłem a sztuką. Wiemy bowiem, że rzemiosło i sztuka stanowiły jedność, w czasach gdy rzemieślnik był również artystą – napisała Ewa Poradowska-Werszler we wstępie do katalogu IV Biennale. Większość prezentowanych na wystawie prac wykonana jest technikami klasycznymi, będącymi jasną odpowiedzią na dewizę biennale „Z krosna do Krosna”. Pojawiają się także dzieła wykorzystujące wszelkiego rodzaju działania tworzące tkaninę autorską: malowanie, drukowanie, naszywanie, szydełkowanie, klejenie, konstruowanie.
Porównując kolejne edycje biennale zauważyć należy, iż zmieniały się nie tylko techniki twórcze ale i kolorystyka prac; początkowo (w większości) oparta na naturalnej barwie włókna, z czasem odważnie przechodząca w malarskie wręcz kontrasty. Zmieniały się również kierunki poszukiwania tematów: w naturze, legendach, symbolice, etnologii, czy wspomnieniach; coraz częściej prace interpretują refleksyjnie, dowcipnie a nawet filozoficznie świat ...jakim jest?
Jakkolwiek odpowiadają – opowiadają o tym twórcy, każda z prac skłania do refleksji, dyskusji a nawet riposty artystycznej.
Ewa Mańkowska
Dyrektor Muzeum Rzemiosła w Krośnie