Z Białą Fabryką w tle
„Z Białą Fabryką w tle”, opowiadanie z bawełnianym wątkiem
Pierwszy komin fabryczny w Łodzi zadymił nad Białą Fabryka Ludwika Geyera w roku 1840, wyznaczając kierunek rozwoju „ziemi obiecanej” na następne sto lat. Dzieje pionierskiego, wielowydziałowego i zmechanizowanego przedsiębiorstwa włókienniczego są prawdziwą kopalnią informacji z zakresu historii naszego miasta i regionu. Ich prześledzenie może być także znakomitą lekcją przedsiębiorczości, poznawania mechanizmów zmian stosunków społecznych a także różnych odcieni patriotyzmu. Barwna i wielowymiarowa postać założyciela Białej Fabryki, Ludwika Geyera oraz losy jego rodziny stanowić mogą doskonałą inspirację do tworzenia fabuł i snucia wymyślonych opowieści, w których, w taki czy inny sposób, wykorzystane zostaną autentyczne postaci lub fakty. Chcielibyśmy zachęcić młodych łodzian do wnikliwego przyjrzenia się historii fabryki oraz postaci jego założyciela, Ludwika Geyera, jego licznej rodzinie, a następnie uruchomienia wyobraźni i napisania własnego opowiadania.
Regulamin konkursu
-
Propozycję kierujemy do uczniów klas IV-VI szkoły podstawowej, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych.
-
Przedmiotem konkursu jest utwór spełniający warunki formalne gatunku literackiego, jakim jest opowiadanie (poniżej definicja za: Literatura polska, przewodnik encyklopedyczny, PWN, W-wa 1985, t 2, s. 86).
OPOWIADANIE – gatunek epicki, niewielki utwór narracyjny prozą o prostej i nie rozbudowanej, jednowątkowej fabule. (…) Kompozycja opowiadania jest luźna, dopuszczająca obecność epizodów i dygresji, partii opisowych i refleksyjnych. (…) Istotnym wyróżnikiem jest eksponowanie osoby narratora, którego punkt widzenia decyduje o zakresie przedstawianych treści.
-
Czas i miejsce akcji zgłoszonego na konkurs opowiadania są dowolne, natomiast w jego treść, w logiczny i uzasadniony sposób, powinien zostać wpleciony przynajmniej jeden z wymienionych poniżej faktów historycznych:
-
Przybycie Ludwika Geyera do Łodzi – r. 1828.
-
Budowa i uruchomienie Białej Fabryki – lata 1835-1840.
-
Zdobycie przez Ludwika Geyera projektu architektonicznego Białej Fabryki – r. 1835
-
Sprowadzenie i uruchomienie pierwszej w Łodzi maszyny parowej - lata 1838-1840.
-
Wybudowanie pierwszego w Łodzi komina fabrycznego – r. 1838.
-
Poszukiwanie przez Ludwika Geyera chętnych do pracy w pierwszej fabryce włókienniczej ok. r. 1839 i problemy z tym związane.
-
Występy założonego przez Ludwika Geyera Męskiego Towarzystwa Śpiewaczego w tzw. domu zabaw (ul. Piotrkowska 282 – obecnie siedziba Amplico) - od r. 1843r.
-
Założenie przez Ludwika Geyera pierwszej w Łodzi wieczorowej szkoły elementarnej dla dzieci pracujących w jego fabryce – r. 1851.
-
Pożar budynków fabrycznych po zachodniej stronie ulicy Piotrkowskiej – r. 1853.
-
Emisja pierwszych „bonów” geyerowskich (zwanych czasem „brodami”) – r. 1860.
-
Sprzedaż rezydencji przy Górnym Rynku na spłatę długów bankowych – r. 1860.
-
Zaprzestanie produkcji w fabryce Geyera – r. 1862 .
-
Fiasko inwestycji w cukrownię w Rudzie Pabianickiej – r. 1863 .
-
„Głód bawełniany” spowodowany brakiem dostaw surowca z ogarniętej wojną secesyjną Ameryki.
-
Śmierć Ludwika Geyera – r. 1869.
-
Sytuacja finansowa zakładów Ludwika Geyera w momencie śmierci właściciela.
-
Powstanie Towarzystwa Akcyjnego Wyrobów Bawełnianych Ludwika Geyera i rozbudowa zakładów – r. 1885 .
-
Powstanie jednej z pierwszych w Łodzi łaźni fabrycznych – r. 1907 .
-
Unieruchomienie i rabunek zakładów w czasie I wojny światowej.
-
Powstanie klubu sportowego KS „Geyer”.
-
Zajęcie zakładów przez niemiecki zarząd komisaryczny podczas okupacji hitlerowskiej.
-
Śmierć Roberta Geyera z rąk gestapo.
-
Powrót Gustawa Geyera po zakończeniu II wojny światowej do Łodzi i definitywna utrata rodzinnego dziedzictwa – Zakładów Przemysłu Bawełnianego Ludwika Geyera.
-
Wiadomości na temat wymienionych powyżej faktów historycznych znaleźć można: a) w literaturze: A. Berkowicz, Geyerowska legenda, Łódź 1961; H. S. Dinter, Dzieje wielkiej kariery, Łódź 1965; L. Skrzydło, Rody fabrykanckie, Łódź 2007 ; P. Jaworski, Biała Fabryka Ludwika Geyera w Łodzi, CMW, Łódź 2005; Łódź, dzieje miasta, t. 1, Łódź 1980; A. Rynkowska, Ulica Piotrkowska, Łódź 1970; Polski słownik biograficzny, PAN, 2000. Wymienione pozycje dostępne są w bibliotece Centralnego Muzeum Włókiennictwa. b) na stronach internetowych: www.historycznie.uni.lodz.pl; http://lodz.gazeta.pl/lodz/1,35155,5491519,Ojcowie_miasta__Geyerowie.html ; http://www.lodz.ap.gov.pl/fab2.html; www.muzeumwlokiennictwa.pl c) podczas uczestnictwa w lekcji muzealnej „Dawne zakłady Ludwika Geyera” prowadzonej przez pracownika Działu Oświaty Centralnego Muzeum Włókiennictwa.
-
Nadesłane na konkurs opowiadanie powinno mieć objętość nie większą niż 2 strony maszynopisu włącznie z tytułem (4-6 tys. znaków ze spacjami).
-
Zgłaszane na konkurs opowiadania muszą być oryginalne, nigdzie wcześniej nie publikowane i nie zgłaszane na podobne konkursy.
-
Prace można dostarczać do Działu Oświaty Centralnego Muzeum Włókiennictwa w Łodzi (ul. Piotrkowska 282, 93-034 Łódź) w formie papierowej lub drogą internetową. Opowiadania powinny być podpisane godłem.
-
W przypadku prac dostarczanych w formie papierowej należy dołączyć kopertę k opatrzoną godłem i zawierającą dane autora (imię, nazwisko, adres, wiek, szkoła,tel. kontaktowy, nazwisko nauczyciela/opiekuna) oraz podpisane oświadczenie, którego treść podana jest na końcu niniejszego regulaminu.
-
Prace nadsyłane drogą e-mailową powinny być w formie załącznika ( plik Word 1997-2003), podpisanego godłem, natomiast w treści maila należy podać godło, dane autora (imię, nazwisko, adres, wiek, szkoła, tel. Kontaktowy, nazwisko nauczyciela/opiekuna oraz oświadczenie, którego treść podana jest na końcu niniejszego regulaminu. W temacie e-maila należy wpisać „opowiadanie”. Adres e-mail: konkurs@muzeumwlokiennictwa.pl.
-
Prace można zgłaszać od 15 lutego do 15 marca 2012 roku. Rozstrzygnięcie konkursu nastąpi w połowie kwietnia, a ogłoszenie wyników i rozdanie nagród w czasie corocznej imprezy muzealnej „Niedziela u Geyera”.
-
O przyznaniu nagród zdecyduje jury złożone z dyrektora CMW, pracowników Działu Oświaty CMW i polonisty.
-
Przewidujemy nagrody rzeczowe – po jednej nagrodzie głównej w kategoriach wiekowych: szkoła podstawowa, gimnazjum, szkoła ponadgimnazjalna oraz po dwa wyróżnienia w tych samych kategoriach.
-
Najlepsze opowiadania będą publikowane na stronie internetowej Centralnego Muzeum Włókiennictwa i w formie ulotek promocyjnych.
-
Autorką i opiekunką konkursu jest Agnieszka Szygendowska, adiunkt w Dziale Oświaty Centralnego Muzeum Włókiennictwa w Łodzi, tel. 42 684 61 15
OŚWIADCZENIE
(W przypadku, gdy uczestnik konkursu jest niepełnoletni, podpis składa jego prawny opiekun)
Oświadczam, że akceptuję regulamin konkursu literackiego „Z Białą Fabryka w tle, czyli opowiadanie z bawełnianym wątkiem”
Oświadczam, iż wyrażam na przetwarzanie moich danych osobowych oraz umieszczanie ich w bazie danych Centralnego Muzeum Włókiennictwa, zgodnie z Ustawą z dnia 29. 08. 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2002 r. nr 101, pozycja 926, z późniejszymi zmianami), z przeznaczeniem do wykorzystania ich w celu zorganizowanie i przeprowadzenia konkursu literackiego „Z Białą Fabryka w tle, czyli opowiadanie z bawełnianym wątkiem” . Administratorem bazy jest Centralne Muzeum Włókiennictwa, ul. Piotrkowska 282, 93-034 Łódź. Moje dane osobowe udostępniam dobrowolnie oraz wiem, że przysługuje mi prawo wglądu do nich, poprawiania ich i żądania zaprzestania ich przetwarzania.
Oświadczam, że wyrażam zgodę na opublikowanie przez organizatora powyższego konkursu nadesłanej przeze mnie pracy konkursowej z podaniem imienia i nazwiska autora i bez uiszczania honorarium autorskiego.
Data............................................... Podpis………………………………