Centralne Muzeum Włókiennictwa

Narzędzia i maszyny włókiennicze w zbiorach Centralnego Muzeum Włókiennictwa

Wystawa została przygotowana przez Dział Historii Technik Włókienniczych. Z blisko 650 posiadanych obiektów, do ekspozycji wybrano 59. Zgrupowano je w czterech działach wyodrębnionych z technologicznego punktu widzenia: przędzalnictwo, tkactwo, dziewiarstwo i wykończalnictwo. Dodatkowo pokazano urządzenia metrologii włókienniczej. Przędzalnictwo i tkactwo potraktowane jest w sposób szczególny. Rozwój narzędzi i maszyn ukazano w ciągu ewolucyjnym, od średniowiecza, aż do naszych czasów. Rozwój przędzalnictwa przedstawiony jest z wykorzystaniem 15 obiektów; cztery najstarsze - zostały zrekonstruowane.
Rozwój krosien tkackich przedstawiony jest od X w. poczynając - od zrekonstruowanego krosna pionowego ciężarkowego, do współczesnego, rapierowego, typu MAV. W tej części ekspozycji prezentujemy 12 obiektów. Jest wśród nich kilka maszyn rzadkich, nie reprezentowanych w innych zbiorach muzealnych, jak choćby krosno firmy Moritz Bauer z 1910 roku. Podobnie w dziale przędzalnictwa pokazujemy unikatową, ulepszoną samoprząśnicę Hargreavesa z 1870 roku.
W dziale dziewiarstwa eksponujemy tylko część jego ewolucji technicznej, chyba najciekawszą, a mianowicie początki burzliwego "okresu maszynowego" z lat 1900-1930. Na wystawie znajduje się 10 różnych maszyn do produkcji dzianin, pończoch i skarpet.
Wykończalnictwo jest wielkim działem obejmującym różne procesy uszlachetniania wyrobów włókienniczych, zwłaszcza tkanin. Na wystawie sygnalizujemy tylko to zagadnienie pokazując dwie maszyny związane z procesem druku na tkaninach.
Metrologia włókiennicza rozwinęła się dopiero od 2 połowy XIX wieku. Zmechanizowanie produkcji wymagało wiedzy o budowie i najróżniejszych właściwościach włókien. Rosnące wymagania jakościowe odbiorców skłaniały do coraz bardziej wnikliwych badań laboratoryjnych poprzedzających produkcję. Na wystawie pokazujemy 26 różnych urządzeń pochodzących z końca XIX do lat 70-tych XX wieku, służących głównie do oceny przędzy.
Wystawa jest czynna od 1 czerwca 1999 roku.

st. kustosz Jan Głowacki
Kierownik Działu Technik Włókienniczych

Fot. A. Ambruszkiewicz, L. Andrzejewski